အီသာရီရမ်ကတော့ ဈေးကွက်အရောင်းအဝယ် ပမာဏအရ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးပရောဂျက်ဖြစ်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးဈေးကွက်ထဲမှာ စမတ်စာချုပ်ကို ပထမဆုံး မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကတော့ ဘစ်ကွိုင်ပြီးရင် ဈေးကွက်အရောင်းအဝယ် ပမာဏအရ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးကို ပံ့ပိုးဖို့အတွက် အသုံးပြုတဲ့ ဘလောချိန်း အခြေခံ ဆော့ဖ်ဝဲ ပလက်ဖောင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခြား ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးများလိုပဲ အီသာရီရမ်ကို ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်နေခြင်း စောင့်ကြည့်နေခြင်း မရှိဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးကို ပေးပို့ခြင်းနဲ့ လက်ခံခြင်းများ လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် အသုံးပြုနေပါတယ်။
တန်ဖိုးဖလှယ်ခြင်းကတော့ ဒီနေ့ခေတ်မှာ ဘလော့ချိန်းရဲ့ အဓိက ကွိုင်ဖြစ်တဲ့ အီသာ(Ether)ကနေတစ်ဆင့် အီသာရီရမ်ဘလော့ချိန်းကို အများဆုံး အသုံးပြုနေတဲ့ အခြေအနေတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖန်းတီးသူတွေကတော့ အီသာရီရမ်ကို အသုံးပြုပြီး အသုံးပြုသူတွေက ဘဏ္ဍာရေးနဲ့ အွန်လိုင်း ဒေတာများကို ပိုမို ထိန်းချုပ်နိုင်စေမယ့် ၎င်းရဲ့ အလားအလာနဲ့ ဖန်တီးသူများရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကြောင့် ဒီ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးနဲ့ ပက်သက်ပြီး လုပ်ကိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာတော့ အီသာရီရမ်ကို "ကမ္ဘာ့ကွန်ပျူတာ"အဖြစ် မျှော်လင့်ချက် ကြီးကြီးနဲ့ ရည်ညွှန်းပြောဆိုခြင်းတွေကို ဝေဖန်သူတွေကတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူးဆိုပြီး ဝေဖန်ကြတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း
စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်မှုတေါက စီစဉ်ထားတဲ့အတိုင်း အကောင်အထည် ပေါ်လာရင် အသုံးပြုသူတွေ သူတို့ရဲ့ဒေတာကို သိသိကြီး (သို့) မသိလိုက်ဘဲ ပေးအပ်မိတဲ့ ဖေ့ဘုတ်၊ ဂူးဂဲလ်နဲ့ အလွန်ကွာခြားတဲ့ ဆောဖ်ဝဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကို ထောက်ခံတဲ့ သူတွေကတော့ ဒေတာတွေကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိဘဲ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ထောင်နဲ့ ချီတဲ့ လူတွေကို မိတ္ထူတွေ ဖြန်ဝေထားခြင်းကို အခြေခံတဲ့ ဘလော့ချိန်းနည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး အသုံးပြုသူတွေကို ပိုမို ထိန်းချုပ်ခွင့်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ဖန်တီးသူတွေကတော့ အီသာရီရမ်ကို အသုံးပြုပြီး ဦးဆောင်သူ မရှိတဲ့ ဆောဖ်ဝဲတွေကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။ ဆိုလိုချင်တာကတော့ ဆောဖ်ဝဲ ရေးဆွဲသူက အသုံးပြုသူရဲ့ ဒေတာကို ပြောင်းလဲဖန်တီးနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကို အဲဒီ့အချိန်က 19နှစ်ပဲ ရှိသေးတဲ့ ဗာတလစ် ဘူတာရင်း(Vatalik Buterin)က 2013ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံး အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။ ဗာတလစ် ဘူတာရင်းကတော့ ဘစ်ကွိုင် နဲ့ ဘလော့ချိန်း နောက်ကွယ်မှာ ရှိတဲ့ နည်းပညာကို အရောင်းအဝယ်ထက် အခြား ပိုမိုများပြားတဲ့ အသုံးပြုမှုများအဖြစ် ချဲ့ထွင်ဖို့ ကြံစည်စဉ်းစားခဲ့တဲ့ သူတွေထဲက တစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။
ဘစ်ကွိုင်ကတော့ အွန်လိုင်း ဘဏ်ကင်းနဲ့ နေ့စဥ် ငွေပေးငွေယူများကို အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေဖို့ ဖန်တီးခဲ့ပေမဲ့၊ အီသာရီရမ် ဖန်တီးသူကတော့ တူညီတဲ့ နည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး ဒေတာများ သိမ်းဆည်းခြင်း၊ အိမ်စာချုပ်များကို ပို့ပေးခြင်း၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ဆောင်မှုများ ခြေရာခံကို လုပ်ဆောင်တဲ့ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများကို အစားထိုးဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ဒီလို ဆောဖ်ဝဲတွေကတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ သူငယ်ချင်းများနဲ့ အားလပ်ရက် ဓာတ်ပုံများကို မျှဝေနိုင်ခြင်း အစရှိတဲ့ နည်းလမ်း မျိုးစုံနဲ့ လူတွေကို အထောက်အပံ့ပေးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီ ဆောဖ်ဝဲတွေကပဲ ၎င်းတို့ရဲ့ ထိန်းချုပ်နိုင်မှုကို အသုံးချပြီး ဒေတာများကို ဖြတ်တောက်ခြင်း (သို့) မတော်တဆ အခိုးခံရခြင်းဖြင့် အသုံးပြုသူများရဲ့ ဒေတာကို အလွဲသုံးစားလုပ်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲခံနေရပါတယ်။
အီသာရီယမ် ပလက်ဖောင်းကတော့ 2015ခုနှစ်မှာ စတင်ခဲ့ပြီး၊ စိတ်ကူးအိုင်ဒီယာကို လက်တွေ့ ကွန်ရက်အဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပါတယ်။
အီသာရီရမ်နဲ့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ အင်တာနက်
အီသာရီရမ်အကြောင်း မပြောခင် ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ အကြောင်းကို အရင်ဆုံး နားလည်ထားတာ ကောင်းပါတယ်။
ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများကနေရာတိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ ၎င်းတို့ကတော့ နောက်ကွယ်ကနေ ကျွန်တော်တို့ ဒစ်ဂျစ်တယ်လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။ ဥပမာ၊ ဂျီမေးလ်(Gmail)ကတော့ အီးမေးလ်များ ပေးပို့ဖို့အတွက် ကူညီပေးပါတယ်။ ဗန်မို(Venmo)ကတော့ သူငယ်ချင်းဆီကို ဒေါ်လာ 10 ပေးပို့ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။
ဆိုလိုချင်တာကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဒေတာ၊ ဘဏ္ဍာရေး အချက်အလက်နဲ့ အခြားအရာတွေ အားလုံးကို အခြားသူများရဲ့ ကွန်ပျူတာများဖြစ်တဲ့ ဖေ့ဘုတ်၊ ဂူးဂဲလ် (သို့) ပေးပေါ(Paypal) ကုမ္ပဏီများ ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ကလောက်(Cloud)နဲ့ ဆာဗာ(Servers)မှာ သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ ဒီ ကွိုင်ဒက်(Coindesk)ရဲ့ ဆောင်ပါးကလည်းပဲ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းက ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဆာဗာမှာ သိမ်းဆည်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ စနစ်ကို ထောက်ခံတဲ့ သူများအရ ဒီလို စနစ်က ပြဿနာရှိပါတယ်။ ဒီ စနစ်ကတော့ အသုံးပြုသူတွေကို တိုက်ရိုက် ထိန်းချုပ်မှု အားနည်းစေပြီး၊ ဆင်ဆာဖြတ်ခြင်းကို အသုံးပြုကာ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းကနေ ကြားဝင်ပြီး ရှယ်ယာတစ်ခုခုကို ဝယ်စေခြင်း၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ မက်ဆေ့ချ် တစ်ခုခုကို တင်စေခြင်း (သို့) လုံးဝ ပိတ်ဆို့ခြင်း အစရှိသဖြင့် အသုံးပြုသူကနေ ဘယ်လို လုပ်ဆောင်မှုမျိုးကိုမှ မလုပ်နိုင်အောင် ပိတ်ဆို့ခြင်းတွေ ပြုလုပ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကတော့ ဒီနေ့ခေတ် အင်တာနက်ပေါ်ရှိ ဆော့ဖ်ဝဲများ အလုပ်လုပ်ပုံကို ပြောင်းလဲဖို့ ဖြစ်ပြီး ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများကို အလိုလျောက် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနဲ့ လုပ်ဆောင်တဲ့ စမတ်စာချုပ်များဖြင့် အစားထိုးကာ အသုံးပြုသူကို ပိုမို ထိန်းချုပ်ခွင့်ပေးနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
အင်တာနက်ကို တီထွင်သူများ အပါအဝင် အများအပြားကတော့ အင်တာနက်က ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိရဘူး ဆိုတာကို လက်ခံပြီး၊ ဒီ ရည်ရွယ်ချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်ဖို့အတွက် နည်းပညာအသစ်များကို အသုံးပြုတဲ့ လှုပ်ရှားမှု အမျိုးမျိုး ပေါ်ပေါက်လာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီသာရီရမ်ကတော့ ဒီ လှုပ်ရှားမှုထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ နည်းပညာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်က ဘစ်ကွိုင်နဲ့ ဘယ်လို ကွာခြားလဲ။
အီသာရီရမ်ကတော့ ဘစ်ကွိုင်ကနေ အိုင်ဒီယာကို ရယူခဲ့ပါတယ်။ 2ခုစလုံးကတော့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ဖြစ်ပါတယ်။ အီသာရီရမ်ကတော့ ဘစ်ကွိုင်ရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ ရှိတဲ့ ဘလော့ချိန်းနည်းပညာကိုပဲ အသုံးပြုထားပါတယ်။ ဒီ နည်းပညာကတော့ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုအောက်မှာပဲ ထိန်းချုပ်ခြင်းကို မထားရှိဘဲ မျှဝေခြင်းနဲ့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ ကွန်ရက်မှာ စာရင်းစာအုပ်ကို ထားရှိပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဘစ်ကွိုင်ကို ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုကြပေမဲ့ အီသာရီရမ်ကတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာကနေ အစပြုလို့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးစာချုပ်တွေအထိ ဆောဖ်ဝဲအမျိုးမျိုးနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု လျှော့ချဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကို ဘာလို့ 'ကမ္ဘာ့ကွန်ပြူတာ'လို့ ခေါ်ကြတာလဲ။
ထောက်ခံသူတွေကတော့ အီသာရီရမ်က အင်တာနက်ကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိအောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မယ့် “ကမ္ဘာ့ကွန်ပျူတာ” အဖြစ် မှတ်ယူကြပါတယ်။
အီသာရီရမ်ကို အသုံးပြုပြီး ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ရှိတဲ့ ဆာဗာတွေကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးရှိ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများက လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ထောင်ပေါင်းများစွာသော "နုတ်(nodes)" များဖြင့် အစားထိုးကာ "ကမ္ဘာ့ ကွန်ပျူတာ"ကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။ တစ်နေ့မှာတော့ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သူမဆို အသုံးပြုနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ဆောဖ်ဝဲတွေက ဘယ်လို အလုပ်လုပ်လဲ။
သာမန် အပ်စတိုး(App Store)တစ်ခုခုကို ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဘဏ်လုပ်ငန်းကနေ စတင်ပြီး ကျန်းမာရေးဆော့ဖ်ဝဲများ၊ မက်ဆေ့ချ်ဆောဖ်ဝဲများအထိ အမျိုးစုံ အရောင်စုံတဲ့ ဆောဖ်ဝဲတွေကို တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီသာရီရမ် အသိုက်အဝန်းရဲ့ ကာလရှည် မျှော်မှန်းချက်ကတော့ အခု မြင်တွေ့နေရတဲ့ ဆောဖ်ဝဲတွေအတိုင်း ဖန်တီးဖို့ ဖြစ်ပြီး လုပ်ဆောင်ပုံကတော့ ကွဲပြားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အတိုချုပ် ပြောရမယ်ဆိုရင် ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ အီသာရီရမ်ဆောဖ်ဝဲများက ဒီလို ဝန်ဆောင်မှုဆောဖ်ဝဲများရဲ့ ဒေတာထိန်းချုပ်မှုကို ပိုင်ရှင်ကို ပြန်ပေးဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို ဝန်ဆောင်မှုကို ပေးတဲ့ အီသာရီရမ်ပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဆောဖ်ဝဲတွေကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ ဆောဖ်ဝဲတွေကို ခေါ်ပါတယ်။ ဒီ ဆောဖ်ဝဲတွေကို အသုံးပြုဖို့အတွက် အသုံးပြုသူတွေကတော့ အီသာရီရမ်ရဲ့ မူရင်းတိုကင်ဖြစ်တဲ့ အီသာ လိုအပ်ပါတယ်။
အီသာရီရမ်ရဲ့ နောက်ထပ် ခြေလှမ်းတွေက ဘာတွေ ဖြစ်မလဲ။
အီသာရီရမ်ကတော့ ကောင်းမွန်တဲ့ သံသယဖြစ်မှုတွေကိုပဲ ခံခဲ့ရတယ်ဆိုတာကတော့ သတိပြုသင့်တဲ့ အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ အီသာရီရမ်ကတော့ လက်ရှိမှာ အသုံးပြုသူ အများကြီးကို လက်မခံနိုင်သေးဘူးဆိုတဲ့ အဆင့်မြင့်တင်ဖို့ အခက်အခဲ ရှိခြင်း၊ ဖေ့ဘုတ် ဂူးဂဲလ် အစရှိတဲ့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ရှိတဲ့ ပလက်ဖောင်းတွေကို ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်စေတဲ့ “ကမ္ဘာကွန်ပျူတာ”ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကို ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
2020ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ 1ရက်နေ့မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ အီသာရီရမ် 2ကတော့ ဒီ ပြဿနာအချို့ကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ရိတ်ဒင်(Raiden)လိုမျိုး နှစ်အကြာကြီး လုပ်ဆောင်နေခဲ့တဲ့ အခြား အဆင့်မြင့်တင်တဲ့ နည်းပညာတွေကတော့ အဆင့်မြင့်တင်ဖို့ အခက်အခဲ ရှိနေတဲ့ ပြဿနာတွေကို ကူညီပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
သတင်း အရင်းအမြစ်: Coindesk
❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️
3. ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အဆိုအမိန့်များ
|