အကုန်လုံး ပြီးဆုံးသွားပြီဆိုရင် ပုံတူကူးမရတဲ့ တိုကင်(NFTs) ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် အောက်ခြေမှာ ရှိတဲ့ "Create" ခလုတ်ကို နှိပ်ပြီးနောက် ဒစ်ဂျစ်တယ်မက်ဆေ့ချ်ဖြင့် လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ အဲဒီအခါ ထုတ်လုပ်ထားတာက မိမိရဲ့ စုစည်းမှု စာရင်းထဲမှာ ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
သတင်းအရင်းအမြစ်: Coindesk
✌️✌️✌️✌️✌️
📨 DeFi ဆိုတာ ဘာလဲ။
DeFiဆိုတာကတော့ "ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိသော ဘဏ္ဍာရေး" အတွက် အတိုကောက်စာလုံးဖြစ်ပြီး၊ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ မပါဝင်တဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးနဲ့ ဘလော့ချိန်း(Blockchain)ဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍာရေး အသုံးပြုမှုအမျိုးမျိုးကို ခြုံငုံပြီး ခေါ်ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပါတယ်။
DeFi ကတော့ ဗဟိုကနေ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်း မဟုတ်ဘဲ အဖွဲ့အစည်းအများအပြားက မှတ်တမ်းမိတ္ထူကို ပိုင်ဆိုင်ထားနိုင်စေတဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးဖြစ်တဲ့ ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)ရဲ့ နည်းပညာဖြစ်တဲ့ ဘလော့ချိန်း(Blockchain)ကို အခြေခံပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အချက်ကတော့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ်နဲ့ လူသား ထိန်းချုပ်သူ ရှိတဲ့စနစ်ကတော့ အရောင်းအဝယ်ရဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့ အသေးစိတ်မှုကို ထိန်းချုပ်ပြီး၊ အသုံးပြုသူ ကိုယ်တိုင် ငွေကြေးကို တိုက်ရိုက် စီမံခန့်ခွဲနိုင်ခွင့် မရှိလို့ပါ။ Defiကတော့ ဘလော့ချိန်း(Blockchain) အသုံးပြုမှုကို ရိုးရှင်းတဲ့ တန်ဖိုးလွှဲပြောင်းခြင်းကနေ ပိုမိုရှုပ်ထွေးတဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အသုံးပြုမှုကိစ္စများအထိ ချဲ့ထွင်ထားလို့ ထူးခြားပါတယ်။
Bitcoin နဲ့ အခြားသော ဒစ်ဂျစ်တယ်ကို အခြေခံတဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကတော့ ငွေပေးချေမှုတိုင်းမှာ ကြားခံဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းများကို ဖယ်ရှားထားတယ်ဆိုတဲ့ အချက်မှာတော့ Visa နဲ့ PayPal ကုမ္ပဏီများက လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်တဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေပေးချေမှု ပုံစံနဲ့ ကွဲပြားပါတယ်။ ကော်ဖီဆိုင်တစ်ဆိုင်မှာ ကော်ဖီအတွက် ခရက်ဒစ်ကတ်နဲ့ ငွေပေးချေတဲ့အခါ၊ ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းက ငွေပေးချေမှုကို ချုပ်ကိုင်ထားပြီး ရပ်တန့်ခြင်း၊ ခေတ္တရပ်တန့်ခြင်းများ ပြုလုပ်ကာ ၄င်းရဲ့ စာရင်းစာအုပ်မှာ စာရင်းရေးမှတ်ပြီး ငွေပေးချေသူနဲ့ ဆိုင်နဲ့ ကြားမှာ ရှိနေတာပါ။ ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)နဲ့ဆိုရင် ၄င်း ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ မလိုအပ်ပါဘူး။
တိုက်ရိုက် ဝယ်ယူမှုများကပဲ ကုမ္ပဏီကြီးများကနေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ငွေပေးချေမှု (သို့) စာချုပ်တွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ချေးငွေ၊ အာမခံ၊ လူစုလူဝေးရန်ပုံငွေ၊ ဆင့်ပွားဝန်ဆောင်မှုများ၊ လောင်းကစားနဲ့ အခြား ဘဏ္ဍာရေး အသုံးပြုတွေကလည်း ၎င်းတို့ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှု အောက်မှာ ရှိနေပါတယ်။ ငွေပေးချေမှု အမျိုးမျိုးကနေ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ အားလုံးကို ဖယ်ရှားခြင်းက DeFiရဲ့ အဓိက အားသာချက်များထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
DeFiကို "ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိသော ဘဏ္ဍာရေး"အဖြစ် မသိကြသေးခင် အခါက DeFiရဲ့ အယူအဆကို "ပွင့်လင်းတဲ့ဘဏ္ဍာရေး(Open Finance)"လို့ ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
အီသာရီရမ်(Ethereum) အသုံးပြုမှုများ
ကိုယ်တိုင်“DeFi”လို့ သုံးနှုန်းကြတဲ့ အပလီကေးရှင်းအများစုကတော့ ကမ္ဘာ့ ဒုတိယအကြီးဆုံး ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ပလပ်ဖောင်းဖြစ်တဲ့ အီသာရီရမ်(Ethereum)မှာ တည်ဆောက်ထားကြပါတယ်။ ဒီ ပလက်ဖောင်းကတော့ ရိုးရှင်းတဲ့ ငွေပေးချေမှုများထက် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ အခြား အက်ပ်လီကေးရှင်းများကို တည်ဆောက်ရာမှာ အသုံးပြုရ ပိုမိုလွယ်ကူတယ်ဆိုတဲ့ အချက်မှာ ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin) ပလက်ဖောင်းနဲ့ ခြားနားပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ပိုမို ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အသုံးပြုမှုကတော့ 2013 ခုနှစ်မှာ အီသာရီယမ်(Ethereum) ဖန်တီးသူ ဖြစ်တဲ့ ဗီတာလစ် ဘတ်တာရင်း(Vitalik Buterin)က အီသာရီယမ်(Ethereum) မိတ်ဆက်မှာ အဓိကထားပြီး ပြောသွားခဲ့တာလည်း ရှိပါတယ်။
ဒါကတော့ အချို့ အချက်အလက်တွေ ကိုက်ညီရင် အလိုအလျောက် ငွေပေးချေမှုကို လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ စမတ်စာချုပ်(Smart Contract)များအတွက် အီသာရီယမ်(Ethereum) ပလက်ဖောင်းက ပိုမို လိုက်လျောညီထွေမှု ရှိလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆောလစ်ဒီဖိုင်း(Solidity)လိုမျိုး အီသာရီရမ်(Ethereum) ပရိုဂရမ်းမင်းဘာသာစကားကတော့ ဒီလိုမျိုး စမတ်စာချုပ်(Smart Contract)များကိုဖန်တီးခြင်းနဲ့ ဖြန့်ဝေခြင်းအတွက် အထူးပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့်၊ အသုံးပြုသူ တစ်ယောက်က ပိုက်ဆံကို လာမယ့် အင်္ဂါနေ့မှာ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကို လွှဲပေးချင်ပေမဲ့ ‘ရာသီဥတု ဝက်ဆိုဒ်ဖြစ်တဲ့ weather.comမှာ အပူချိန် 90 ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်ထက် ပိုတက်ခဲ့မယ်ဆိုရင်’တဲ့ အချက်ကို ထည့်ချင်တာပါ။ အဲ့ဒီလိုမျိုး သတ်မှတ်ချက်များကို စမတ်စာချုပ်(Smart Contract)မှာ ထည့်ရေးနိုင်ပါတယ်။
စမတ်စာချုပ်(Smart Contract)ကို အဓိက ထားပြီး DeFi အပလီကေးရှင်း အများစုက အီသာရီရမ်(Ethereum)ပေါ်မှာ လုပ်ဆောင်နေပြီး အချို့ကို အောက်မှာ လေ့လာနိုင်ပါတယ်။ အီသာရီရမ်(Ethereum)ရဲ့ မူရင်းကွန်ရက်ကို အဆင့်မြှင့်လိုက်တဲ့ အီသာရီရမ်(Ethereum)2.0ကတော့ အီသာရီရမ်(Ethereum)ရဲ့ တိုးချဲ့နိုင်မှု အခက်အခဲကို ဖြေရှင်းပေးမှာ ဖြစ်ပြီး ဒီ အက်ပ်များကို ပိုမို မြှင့်တင်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
လူကြိုက်များတဲ့ DeFi ဆောဖ်ဝဲ အမျိုးအစားများကတော့~
ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိသော အိတ်ချိန်းများ(DEXs)- အွန်လိုင်းအိတ်ချိန်းများက အသုံးပြုသူများကို ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)ဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ ဒိုင်(DAI)ဖြင့် အီသာရီရမ်(Ethereum) အစရှိတဲ့ ငွေကြေးတစ်ခုကနေ အခြား ငွေကြေးတစ်ခုကို လဲလှယ်ရာမှာ အကူအညီပေးပါတယ်။ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိသော အိတ်ချိန်းများ(DEXs)ကတော့ ကြားခံ ဘဏ္ဍာရေးအဖွဲ့အစည်းများမှာ မိမိတို့ရဲ့ ပိုက်ဆံကို အပ်နှံခြင်း မရှိဘဲ အသုံးပြုသူများက ဒစ်ဂျဏ်တယ်ငွေကြေးကို တိုက်ရိုက် လဲလှယ်နိုင်တဲ့ လူကြိုက်များတဲ့ အိတ်ချိန်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
စတေဘယ်ကွိုင်(Stablecoins)- စျေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေဖို့အတွက် ပြင်ပရှိ ပိုင်ဆိုင်မှု (ဥပမာ ဒေါ်လာ သို့မဟုတ် ယူရို) တစ်ခုခုနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးဖြစ်ပါတယ်။
ချေးငွေပလက်ဖောင်းများ(Lending Platforms) - ဒီ ပလက်ဖောင်းများကတော့ စမတ်စာချုပ်(Smart Contract)ကို အသုံးပြုပြီးအလယ်မှာ ငွေချေးခြင်းကို စီမံခန့်ခွဲတဲ့ ဘဏ်လိုမျိုး ကြားခံဘဏ္ဍာရေး အဖွဲ့အစည်းများကို အစားထိုးဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။
ထုတ်ပိုးထားတဲ့ ဘစ်ကွိုင်များ(WBTC)- ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)ကို အီသာရီရမ်(Ethereum)ရဲ့ DeFiစနစ်မှာ တိုက်ရိုက် အသုံးပြုနိုင်စေဖို့ ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)ကို အီသာရီရမ်(Ethereum)ကွန်ရက်သို့ ပေးပို့တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ထုတ်ပိုးထားတဲ့ ဘစ်ကွိုင်များ(WBTC)ကတော့ အသုံးပြုသူများကို အထက်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မရှိတဲ့ ချေးငွေ ပလက်ဖောင်းကနေ ၎င်းတို့ ထုတ်ချေးထားတဲ့ ဘစ်ကွိုင်(Bitcoin)များအပေါ် အတိုး ရရှိစေပါတယ်။
ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်း- ‘ရွေးကောက်ပွဲ’ကဲ့သို့သော အနာဂတ် ဖြစ်ရပ်များရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေရလဒ်အပေါ် အလောင်းအစားပြုလုပ်တဲ့ ဈေးကွက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်းအတွက် ဗားရှင်းကတော့ ကြားခံအဖွဲ့အစည်းများ မပါဝင်ဘဲ ‘ခန့်မှန်းခြင်း’ဆိုတဲ့ တူညီတဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကို ပေးဆောင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီ ဆောဖ်ဝဲများအပြင် DeFi အယူအဆအသစ်များ ဆက်တိုက် ပေါ်ပေါက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အကျိုးအမြတ် စိုက်ခင်း(Yield Farming)- ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေကို လက်ခံနိုင်တဲ့ တတ်ကျွမ်းတဲ့ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်သူတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့ အကျိုးအမြတ်အတွက် DeFiတိုကင် အမျိုးမျိုးကို ရှာဖွေနိုင်တဲ့ ‘အကျိုးအမြတ် စိုက်ခင်း(Yield Farming)’ဆိုတာ ရှိပါတယ်။
ပိုင်ဆိုင်မှု မိုင်းနင်း(Liquidity mining)- DeFi ဆောဖ်ဝဲများက အသုံးပြုသူများကို အခမဲ့ တိုကင်များ ပေးခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့ရဲ့platformကို ဆွဲဆောင်တဲ့ အခါဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ‘အကျိုးအမြတ် စိုက်ခင်း(Yield Farming)’ရဲ့ အလုပ် အရှုပ်ဆုံး ပုံစံဖြစ်ပါတယ်။
ပေါင်းစပ်နိုင်မှု(Composability)- DeFi ဆောဖ်ဝဲများကတော့ ၎င်းတို့ နောက်ကွယ်ရှိ ကုဒ်များကို ဘယ်သူမဆို ကြည့်ရူနိုင်တဲ့ Open Source ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီ ဆော့ဖ်ဝဲတွေကို ဘလော့တုံးတွေလိုမျိုး အခြား ဆောဖ်ဝဲအသစ်များနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ငွေကြေး လဲဂိုးများ(Money legos)- ‘ပေါင်းစပ်နိုင်မှု’ဆိုတဲ့ အယူအဆကို နောက်တစ်မျိုး စဉ်းစားကြည့်မယ်ဆိုရင် DeFi ဆော့ဖ်ဝဲတွေကတော့ ကလေးငယ်တွေက အဆောက်အအုံများ၊ မော်တော်ယာဥ်များ ဆောက်လုပ်ဖို့ အသုံးပြုတဲ့ အရုပ်တုံးကလေးများဖြစ်တဲ့ လဲဂိုးများ(Legos)နဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ DeFiဆောဖ်ဝဲများကတော့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ဆောင်မှု အသစ်များအတွက် ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းနိုင်တဲ့ ငွေကြေး လဲဂိုးများ(Money legos)များ ဖြစ်ပါတယ်။
ချေးငွေ ပလက်ဖောင်းများ(Lending Platforms)
ချေးငွေဈေးကွက်ကတော့ Defi ရဲ့ လူသိများတဲ့ ပုံစံတစ်ခု ဖြစ်ပြီး ငွေချေးယူကို ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ငွေချေးပေးသူများနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးပါတယ်။ နာမည်ကြီး ပလက်ဖောင်းတစ်ခု ဖြစ်တဲ့ ‘ကွန်ပေါင်း(Compound)’မှာတော့ အသုံးပြုသူတွေက ကိုယ်တိုင် ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ချေးယူခြင်းနဲ့ ချေးငွေထုတ်ပေးခြင်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုထားပါတယ်။ ကွန်ပေါင်း(Compound)ကတော့ အတိုးနှုန်းကို အယ်လဂိုရီသမ်နည်းဖြင့် သတ်မှတ်ပေးပါတယ်။ ဒါကတော့ ဈေးကွက်ထဲမှာ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ချေးယူတဲ့သူ များလာရင် အတိုးနှုန်းများ မြင့်မားလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
DeFi ချေးငွေကတော့ အပေါင်ပစ္စည်းအခြေခံတဲ့ ချေးငွေဖြစ်ပြီး၊ အသုံးပြုသူကတော့ ချေးငွေ ရယူဖို့အတွက် အီသာရီရမ်(Ethererum) (သို့) အီသာရီရမ်(Ethererum)ကို အခြေခံတဲ့ တိုကင်ကို အပေါင်အဖြစ် ထားရှိရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ သာမန်ချေးငွေ(သို့) Defi မဟုတ်တဲ့ ချေးငွေလိုမျိုး မိမိရဲ့ ချေးငွေ ပြန်ဆပ်နိုင်အား(သို့) မိမိရဲ့ IDကဒ်ကို ပြပေးစရာ မလိုအပ်ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ် ဖြစ်ပါတယ်။
စတေဘယ်ကွိုင်(Stablecoins)
DeFiရဲ့ နောက်ထပ် ပုံစံတစ်မျိုးက စတေဘယ်ကွိုင်(Stablecoins)ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးများကတော့ ဖီးယပ်(Fiat)ငွေကြေးထက် စျေးနှုန်းအတက်အကျ များပါတယ်။ ဒါကတော့ နောက်တစ်ပတ်မှာ မိမိတို့ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုက ဘယ်လောက် ရှိသွားမလဲဆိုတာကို သိချင်မယ့် သူတွေအတွက်ကတော့ အဆင်မပြေပါဘူး။ စတေဘယ်ကွိုင်(Stablecoins)တွေကတော့ စျေးနှုန်းကို ထိန်းထားဖို့အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာလိုမျိုး ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးမဟုတ်တဲ့ ငွေကြေးနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားပါတယ်။ နာမည်အတိုင်းပဲ စတေဘယ်ကွိုင်(Stablecoins)ကတော့ ဈေးနှုန်းကို တည်ငြိမ်အောင် ထားရှိဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။
ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်း
အီသာရီရမ်(Ethereum)ပေါ်မှာ သက်တမ်း အကြာဆုံး ဖြစ်တဲ့ Defi ဆောဖ်ဝဲကတော့ အသုံးပြုသူတွေက အနာဂတ် ဖြစ်ရပ်များရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေရလဒ်အပေါ် အလောင်းအစားပြုလုပ်တဲ့ ‘ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်း(Prediction Markets)’ပဲဖြစ်ပါတယ်။ "2020 သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါနယ် ထရမ့်(Donald Trump) အနိုင်ရဦး မည်လား" ဆိုတာမျိုးပါ။
ပါဝင်သူများရဲ့ အဓိက ပန်းတိုင်က ငွေရှာဖို့အတွက်ဆိုတာ သိသာထင်ရှားပေမဲ့ တစ်ခါတရံမှာ ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်းက သမားရိုးကျနည်းလမ်းဖြစ်တဲ့ မဲပေးခြင်းထက် ရလဒ်များကို ပိုမို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ခန့်မှန်းပေးနိုင်ပါတယ်။ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ရှိတဲ့ ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်းမှာတော့ ကောင်းမွန်တဲ့ မှတ်တမ်းရှိတဲ့ အင်ထရိတ်(Intrade)နဲ့ ပရီဒစ်တစ်(PredictIt)ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ပါဝင်သည်။ DeFiကတော့ အစဉ်အလာအားဖြင့် အစိုးရများက စောင့်ကြည့်နေပြီး၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ်နဲ့ လုပ်ဆောင်လို့ တစ်ခါတစ်ရံမှာ ပိတ်ပင်ခြင်းကို ခံရတဲ့ ဈေးကွက် ခန့်မှန်းခြင်းအတွက် ပိုမို စိတ်ဝင်စားမှုကို ရနိုင်ဖို့ အလားအလာ ရှိပါတယ်။
သတင်းအရင်းအမြစ်: Coindesk
✌️✌️✌️✌️✌️
3. ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အဆိုအမိန့်များ |